Khi người ta khiến bạn tổn thương, hãy lập tức xét xem những quan niệm của người ta về chuyện đã làm là tốt hay không tốt. Bởi nếu hiểu được điều đó, thay vì bất ngờ và giận dữ bạn sẽ có lòng thương cảm. Khi những ý niệm là giống hoặc tương tự nhau bạn sẽ có thể dễ dàng hiểu và dung thứ cho họ. Còn nếu khi chẳng may không có được sự tương đồng thì bạn cũng sẽ dễ dàng hơn có được sự độ lượng cho những lỗi lầm đã qua.
MARCUS AURELIUS, MEDITATIONS, 7.26
Socrates, một trong những triết gia lỗi lạc nhất của loài người, đã từng nói rằng “Chẳng có ai cố tình làm điều sai trái cả”. Điều đó có nghĩa rằng không có ai muốn làm người xấu thức sự cả, họ không bao giờ nghĩ họ sai kể cả khi thực sự là như vậy. Họ nghĩ mình đang làm điều đúng đắn, vấn đề chỉ là họ đang sai lầm mà thôi nhưng trong trường hợp như vậy họ lại ít khi nghĩ thế.
Đó rất có thể là sự xem nhẹ dẫn đến sai lầm mà ai trong chúng ta cũng đã nhiều lần vấp phải hay những tổn thương người khác gây ra cho ta mà không hoàn toàn từ chủ ý sâu sắc của họ. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn biết rằng họ chỉ đơn giản chỉ nghĩ họ đang làm những điều tốt cho bạn và cho cả họ dù thực tế nó đúng hay không đúng (cũng cần nhớ rằng khái niệm này hoàn toàn tương đối và vô cùng mơ hồ).
Dù ở bất kỳ chế độ chính trị nào thì những người lính đã dũng cảm chiến đấu, hi sinh luôn đáng được tôn trọng và nhớ đến về sau. Họ đơn giản chỉ đang xả thân vì lí tưởng, về những điều cho là đúng đắn và vì mọi người, có chăng đó chỉ là nạn nhân của những âm mưu chính trị lớn hơn mà họ không được biết vì chẳng ai lại hi sinh mạng sống duy nhất của mình vì những điều xấu xa hay vô ích cả.
Có thể đó là suy nghĩ sai lầm nhưng đó là những suy nghĩ chân thật của họ như Lincoln từng chân thật nói khi kết thúc bài phát biểu nổi tiếng Cooper Union của ông :” Sau cùng, hay để chúng ta được dám làm điều mà như chúng ta hiểu là đúng đắn”.
Hãy nghĩ một chút mỗi ngày sẽ có thêm bao nhiêu lòng vị tha và sự thấu hiểu nếu bạn có thể xem những việc làm của người khác như những cố gắng liên tục để làm những điều đúng đắn? Dù cho bạn đồng ý hay không, khi nhìn mọi việc qua lăng kính này sẽ thay đổi toàn diện từ căn bản về những việc gây khó chịu hàng ngày hoặc những hành động hiếu chiến khó chấp nhận.
Series Daily Stoic Based on Daily Stoic by Ryan Holiday
