Tóm tắt sách: Rèn nghị lực để lập thân – Nguyễn Hiến Lê

Rất nhiều người trong chúng ta vẫn ngây thơ tin rằng: Họ chỉ cần đọc sách chứ không cần tốn công tu luyện là tâm hồn, tài năng sẽ thay đổi hoàn toàn. Sự ngộ nhận về công dụng của sách dẫn đến nhiều bi quan, ngờ vực không đáng có. Sách vạch cho ta con đường đi, phép tu thân xử thế và làm việc; còn muốn thay đổi đời ta thì tự ta phải làm lấy, nghĩa là phải có nghị lực và kiên nhẫn thực hành lời trong sách, trái lại nếu chỉ đọc suông thì sách hoàn toàn vô ích. Vậy nên nếu ta đọc nhiều sách hay mà vẫn chưa thành công thì tại bởi ta thiếu nghị lực và không mong muốn một cách mãnh liệt đấy thôi. Tất nhiên cũng phải biết cách muốn, rồi chỉ cần gắng sức thôi.

Không có sự may mắn nào trung thành và chắc chắn hơn một nghị lực bất biến.

JULIETTE BOUTONIER

Thành công và Nghị Lực

Thành công là dùng những phương tiện lương thiện mà đạt được mục đích của mình, mục đích là tùy ở mỗi người song không khi nào ti tiện.

Nghị lực có thể giúp một người đổi rủi thành may, chuyển họa thành phúc. Chính vì nghèo túng, khó khăn người ta mới ham tự học bởi thấy cần phải tự học. Họ không có gì nhiều để mất nên họ dám mạo hiểm, dám đương đầu vì không quá sợ thất bại. Vậy nên trên con đường đi đến thành công thì giàu có nhiều khi là một bất lợi. Khi còn trẻ thì nên coi nghịch cảnh là phước hơn là họa.

Giáo dục 

Tính cách con người khi sinh ra đã khác nhau bởi di truyền nhưng không phải là không thay đổi được. Có thể kể đến 4 yếu tố tác động là hoàn cảnh thiên nhiên, hoàn cảnh xã hội, chế độ dinh dưỡng và giáo dục. Được sinh trưởng trong gia đình cha nghiêm, mẹ từ là được hưởng một di sản mà không ngọc ngà châu báu nào sánh được.

Giáo dục ảnh hưởng lớn nhất đến con người là vậy mà tiếc thay thời nay không chú trọng nhiều đến đức dục. Trẻ em thời trước vỡ lòng đã ê a những câu luân lý, đạo đức, châm ngôn thánh hiền. Về luân lý thì những bậc vĩ nhân đều cho rằng hành động và cử chỉ sẽ ảnh hưởng đến cảm xúc, bởi vậy đạo Nho quy định nhất cử nhất động của cá nhân trong gia đình và xã hội để giữ cho tâm tính được trung hòa. Từ bé khuôn khổ hành động cử chỉ phải lễ phép, đi phải khoan thai đĩnh đạc, ngồi phải trông trước ngó sau và được giám sát nghiêm khắc.

Một nền giáo dục khắc kỷ quá nghiêm như vậy trái với tính trẻ, làm cho nhiều người thành những bộ máy, mất cả sáng kiên; nhưng quả là luyện cho ta được đức tự chủ, thắng được cảm xúc để theo con đường cổ nhân tin là chính đạo. Cũng bởi nhà trường không chú trọng nên phần đông trí thức thời nay nhân phẩm kém xa các nhà Nho thời trước, kết quả là có những kẻ trưởng giả hãnh tiến chứ không phải những bậc thượng lưu được quốc dân trọng vọng như thời trước. Một tư cách cao là một quyền lực mạnh, ngay cả em nhỏ có tư cách cũng làm người lớn kiêng nể.

Bởi vậy rèn luyện tư cách ắt là việc ta phải tự làm và Muốn rèn luyện tư cách ta phải rèn nghị lực, bao gồm: Suy nghĩ, quyết định và hành động.

Processed with VSCO with c1 preset

Rèn nghị lực

1. Suy nghĩ

Muốn quả thực là điều quan trọng nhất ở đời và biết muốn là bước đầu để thành công.

Nhiều người không làm được việc gì lại nghĩ tại mình thiếu nghị lực. Sự thực phần đông chúng ta không hoạt động hoặc hoạt động mà thất bại vì ta không biết ta muốn gì hoặc muốn những cái trái ngược nhau, những cái ngoài sức mình. Nếu đủ sáng suốt để muốn một cách hợp lý, lại biết chia sự khó khăn làm nhiều phần mà tuần tự giải quyết thì 10 việc khó có thể làm được 8, 9 và nghị lực cũng tự nhiên tăng lên nhiều.

Nếu bạn chưa vạch được mục đích cho đời bạn thì dành 1 tuần nghĩ kĩ mà lựa một mục đích rồi xem nó có hợp với khả năng không, có thực hành được không. Sau đó hãy lên một chương trình hoạt động với các mốc thời gian ứng với mục tiêu. Bao nhiêu năm? Mỗi năm làm gì? mỗi tháng trong năm làm những gì?

2. Quyết định.

Cái gì có thể làm được bất kỳ lúc nào, thì sẽ không bao giờ làm được hết.

Người ta thường cho những người do dự không viết quyết định mau người kém nghị lực. Sự nhận xét đó rất đúng. Trong những việc quan trọng việc quyết định mau ai cũng làm được vì tính cấp bách và hệ trọng của nó, còn trong những việc lằng nhằng thì chỉ có những người sáng suốt, có tư cách mới tránh được tật do dự. Bởi vậy trong đời không phải những bài toán lớn mà những bài toán nhỏ mới thực khó giải quyết.

Ai đã chẳng có nhiều lần trong đời do dự hàng giờ cho những việc lặt vặt như vậy. Thói đó có hại cho nghị lực, ta phải diệt nó. Một cách hữu hiệu để tập quyết định và tạo động lực cho cả ngày hôm sau là mỗi tối trước khi đi ngủ, lập chương trình rõ ràng cho ngày hôm sau và rồi thực hành cho được theo đó.

Muốn quyết định nhanh và dứt khoát thì ta phải sẵn sàng chịu trách nhiệm trước mọi quyết định và đương đầu với hệ quả của nó. Nói cách khác là đừng sợ sống. Phải từng trải mới thấy hầu hết những nỗi lo lắng của ta đều thừa thãi và là kết quả của trí tưởng tượng.

Tôi đã từng có rất nhiều nỗi lo sợ trong suốt cuộc đời mình, và hầu hết chúng đã không bao giờ xảy ra.

MARK TWAIN

Ở đời không có việc gì chắc chắn cả, đợi khi đủ cả trăm phần tốt thì cả đời sẽ chẳng làm được gì hết. Tại sao lại tham lam như vậy? Tôi chỉ cần mỗi việc được 60 phần tốt còn 40 phần xấu cũng quá đủ rồi, vì trong 40 phần xấu tôi mong hoàn cảnh sẽ giúp tôi cũng như chính tôi sẽ gắng sức đổi nó thành tốt được ít nhiều.

Ta có thể hỏi ý kiến những người từng trải hơn ta những dứt khoát phải tự mình quyết định, không để ai quyết định dùm. Phải biết nắm lấy cơ hội khi nó đến, có những phút quan trọng hơn một năm thậm chí cả đời người.

3. Hành động

Hành động là phát biểu, là tuyên bố của nghị lực.

J.PAYOT

Đã quyết định là phải làm ngay, không có ngày mai. Phải đập sắt trong khi nó còn nóng bởi hắng hái mà không dùng đến thì rất chóng tiêu tan. Khi bắt đầu thì hãy chú tâm, dồn hết chú ý vào nó. Ngày nay chúng ta hầu hết đều gặp vấn đề về tập trung trong một thế giới sao nhãng nhưng sự thật tập trung là một thói quen dễ tuyệt tập. Khi làm việc thấy mệt hỏi thì hãy nghỉ một chút và hít thật sâu, nó giúp giải tỏa căng thẳng cũng như thêm minh mẫn.

Muốn chú ý, ta phải diệt thói mơ mộng, nhất là mơ mộng tình ái thanh niên. Nó gợi lên biếng nhác và ươn hèn, không có gì hại nghị lực bằng nó. Tôi biết rằng tình ái là cần thiết cho con người nhưng cũng có nhiều khi thừa thãi, nhất là lúc cần làm việc. Ta nên tập cho thanh niên khi mơ mộng thfi làm ngay việc gì khác nếu không thì đi tập thể dục hoặc tắm nước lạnh. Rất hữu ích.

Hết thảy vĩ nhân đều tiết kiệm đến bủn xỉn thời giờ của mình. Họ biết cách dùng những quãng thời gian mà người khác thường bỏ đi để làm những việc vun đắp cho hàng chục năm sau này.

Muốn thành công thì đừng bao giờ thất vọng; nhưng nếu có thất vọng thì cũng cứ làm việc trong sự thất vọng đi.

BURKE

4. Tăng cường nghị lực

Ngay từ hôm nay, đều đều mỗi ngày bạn hãy tự bắt buộc mình làm vài hành động nhỏ cần tới nghị lực để tập những thói quen tốt và diệt thói quen xấu. Khi bỏ một tật, mới đầu ta thấy khó khăn sau đó nhờ lực đẩy của thói quen ta sẽ thấy dễ dàng. Tuy nhiên như đã từng nói, khi có thói quen ta sẽ bớt dùng nghị lực dần bởi vậy nên khi có đc 1 thói quen tốt, ta nên tập thêm 1 thói quen mới để tự bắt ta phải gắng sức. Không bao giờ bỏ quên nghị lực được nghỉ ngơi. Mỗi khi muốn nghỉ ngơi ta hãy gắng thêm 1 chút, chỉ 1 chút thôi.

Một thất bại vẻ vang không đưa tới đâu cả nhưng một thành công nho nhỏ sẽ đưa tới thành công khác không nhỏ đâu.

ARNOLD BENNETT

Muốn có kết quả ta phải tự theo dõi, luôn xét mình và nghiêm khắc với chính mình. Phải làm sao cho đừng có điều gì khiến ta tự khinh mình, một người tới lúc tự khinh mình là một người bỏ đi. Tự đặt hình phạt cho bản thân mà rồi bỏ không theo là tự khinh mình vậy.

Cuối cùng hãy giữ cho thân thể khỏe mạnh, sạch sẽ và đầy sức sống cũng như tinh thần được lạc quan tích cực và mạnh mẽ. Người khỏe mạnh thì nghị lực mới cứng rắn. Hãy tập thể dục, sống kỉ luật, nuôi những tư tưởng lạc quan, gần gũi những người tự tin, cương nghị và đọc nhiều tiểu sử vĩ nhân.

Những việc đó thanh niên nào cũng làm được mà không cần có một nghị lực phi thường, nếu không làm được là tại không quyết chí muốn làm đấy thôi.

@vnstoic
Theo RÈN NGHỊ LỰC ĐỂ LẬP THÂN – NGUYỄN HIẾN LÊ 1956

Bài viết khác

Leave a Reply