Cato đã thực hành kiểu phát biểu công khai có khả năng lay động quần chúng, tin rằng triết lý chính trị đúng đắn cần được chăm sóc kĩ càng. Nhưng chưa ai từng thấy ông tập luyện trước người khác cũng như chưa ai từng nghe ông diễn tập một bài phát biểu nào. Khi biết người ta trách ông bởi sự im lặng của mình, ông trả lời: “Tốt hơn hết là họ đừng đổ lỗi cho cuộc sống tôi đã chọn, tôi chỉ bắt đầu nói khi chắc chắn rằng những gì tôi sẽ nói tốt là hơn so với giữ im lặng
PLUTARCH, CATO THE YOUNGER, 4
Thật dễ để luôn có quyết định hành động, chỉ việc lao tới thôi. Những đề giữ cho bản thân luôn bình tĩnh, khoan thai thậm chí lặng im thì khó hơn rất nhiều, đó là cả một quá trình rèn luyện đầy ý chí. Rất khó để ngừng làm, ngừng nói hay ngừng nghĩ.
Khi Cato bắt đầu tham gia chính trường, rất nhiều kì vọng đặt lên ông về những thứ tuyệt với nhanh chóng đến. Họ chờ những bài diễn văn thay đổi cục diện, những lời lên án quyết liệt và ầm ĩ, những góc nhìn phân tích khôn ngoan. Ông hiểu những áp lực, những kì vọng này, sẽ là rất dễ dàng để đi tới đám đông và đáp ứng ngay những gì họ muốn.
Nhưng ông lựa chọn im lặng chờ đợi và chuẩn bị âm thầm. Bởi chính trị vô cùng khắc nghiệt, tàn khốc. Ông phân tích suy nghĩ của chính mình, đảm bảo mình sẽ không phản ứng vội vã về mặt cảm xúc hay ích kỉ, thờ ơ (lúc này Cato đang trong cuộc nội chiến chống lại hoàng đế Julius Ceasar). Sau đó ông chỉ thực sự bắt đầu nói thì ông dám chắc những điều đó đáng nói và đáng được nghe.
Để làm được điều này như đã nói cần một ý chí, bản lĩnh vô cùng vững vàng nhận thức đúng đắn. Nó đòi hỏi cần dừng lại và thành thực đánh giá bản thân mình. Chúng ta chỉ mất 2 năm học nói nhưng cần cả đời để học cách im lặng. Bạn có làm được không?
Series Daily Stoic Based on Daily Stoic by Ryan Holiday
