Daily Stoic #27: Ba lĩnh vực cần rèn luyện

Có 3 lĩnh vực mà trong đó những người giỏi và khôn ngoan vẫn cần phải được huấn luyện.

Đầu tiên phải kể đến là những ham muốn và ác cảm – bởi một người có thể không bao giờ đạt được những ham muốn cũng như vướng phải những thứ sẽ kìm hãm họ.

Thứ hai là với sự thôi thúc con người hành động hay không hành động và suy rộng ra với mỗi nhiệm vụ con người sẽ làm chủ được hành động từ những lý do chính đáng và thực hiện một cách cẩn thận.

Thứ ba là cho sự tự do, tự tại trước mọi sự lừa dối và với sự điềm tĩnh phán xét toàn cục cùng sự chuẩn tắc của ý chí, nhận thức.

Trong các lĩnh vực này, điều chính yếu và cấp bách nhất là thứ được kể đến đầu tiên: những điều phải làm với những đam mê, cho những cảm xúc mạnh mẽ chỉ xuất hiện khi ta không đạt được nhưng dục vọng đam mê và kiểm soát được ác cảm.

EPICTETUS, DISCOURSES, 3.2.1–3a

Hôm nay, hãy tập trung vào 3 lĩnh vực đào tạo mà Epictetus đã đặt ra cho chúng ta.
Đầu tiên phải xem xét những gì chúng ta nên mong muốn và những gì chúng ta nên chống lại cũng như theo đó là lí do tại sao? Hầu như ai trong chúng ta cũng mong muốn những điều tốt đẹp và tránh những điều xấu xa. Sẽ là không đủ nếu chỉ lắng nghe cơ thể chúng ta để biết bởi sự lôi cuốn mạnh mẽ đến nỗi sẽ thường khiến ta lạc lối.

Tiếp theo, ta phải kiểm tra những xung lực khiến mình hành động, đó là những động lực. Và chúng ta có thường hành động bởi những lí do rõ ràng và đúng đắn? hay chúng ta làm bởi đã không ngừng lại để suy nghĩ? Hay chúng ta làm bởi ta tin ta luôn phải làm một điều gì đó, ngồi im là sai trái, lãng phí?

Tất cả mọi vấn đề của nhân loại đều xuất phát từ việc con người không có khả năng ngồi yên lặng trong phòng một mình.

Blaise Pascal

Cuối cùng, đó là sự phán xét của chúng ta. Khả năng nhìn nhận mọi việc rõ ràng và đúng đắn của chúng ta có được chỉ khi ta không tách rời chúng khỏi lí do khách quan và sử dụng lí trí minh triết.

Đây là 3 lĩnh vực riêng biệt nhưng trong thực tế chúng gắn bó chặt chẽ với nhau. Sự phát xét tác động tới ham muốn, ham muốn tác động tới hành vi, nghĩa là phán xét quyết định hành vi. Nhưng ta không thể chỉ nhìn chúng diễn ra tự nhiên như vậy, ta phải những suy nghĩ chủ động và năng lượng của ta vào từng lĩnh vực đó. Cũng là phương pháp ta tìm thấy minh triết và thành công.

Series Daily Stoic                                        Based on Daily Stoic by Ryan Holiday