Có những thứ ta kiểm soát được, những thứ khác thì không. Ta làm chủ được ý kiến của ta, lựa chọn, mong muốn, ghét bỏ và tất cả những hành động của cá nhân ta. Ta không làm chủ được diễn biến trong cơ thể, sở hữu vật chất, danh vọng, địa vị và những gì không phải do chính tay ta thực hiện. Hơn nữa ta sẽ có được tự do lựa chọn, không ai có thể cản trở những hành động trong tầm kiểm soát không như những thứ còn lại bên ngoài.
Epictetus, Enchiridion
Ngày nay, càng có nhiều thứ bên ngoài xảy đến ta không theo mong muốn của ta. Như vậy có đáng sợ không? Một chút thôi, nhưng nó sẽ trở nên cân bằng nếu ta có thể làm chủ được suy nghĩ của ta về những điều đó. Chính bạn là người quyết định nó là tốt hay xấu, công bằng hay không công bằng qua tư duy hoàn toàn của bạn. Bạn không thể điều khiển được sự việc những bạn điều khiển được những gì bạn nghĩ về sự việc đó.
Nghĩ xem những điều xảy ra ở thế giới bên ngoài, ứng xử của người ta, sự may mắn hay to tát hơn là cả số phận của riêng ai đó cũng tồn tại đồng thời với những thứ bên trong bạn, thứ của bạn. Vậy nên bạn cũng có thể tạo nên cách ứng xử phù hợp của riêng bạn, tạo nên may mắn rồi tạo nên cả số phận bạn nữa.
Triết lý cho ta tư duy
Tư duy cho ta hành động
Hành động cho ta thói quen
Thói quen cho ta tính cách
Tính cách cho ta số phận.
Trên tất cả hiểu biết đúng đắn về những thứ bên trong và bên ngoài vòng tròn kiểm soát của mỗi người sẽ cho họ thấy một cái nhìn khách quan nhất, gần với sự thật nhất về thế giới xung quanh. Tất cả những gì chúng ta có là chính ta, thậm chí không bao gồm thân thể ta mà chỉ có mỗi tâm trí của ta.
Ngày nay con người chúng ta luôn bỏ nhiều công sức trí lực theo đuổi những mục tiêu thường ở ngoài vòng kiểm soát, những ước mơ những ảo vọng những viễn cảnh về thế giới, thường để cảm xúc hạnh phúc hay đau khổ cho bên ngoài chi phối trong khi thực tế ta chẳng thể làm gì với nó. Vậy nên sẽ là khôn ngoan hơn nếu ta đặt mục tiêu cho chính những hành động ứng xử của mình, cho trí tuệ của mình và hãy tận hưởng hạnh phúc của sự đúng mực hoặc thấy thất vọng khi chưa chuẩn tắc. Phải chăng đó là con đường…
Series Daily Stoic Based on Daily Stoic by Ryan Holiday